အိမ်တော်ရာ သပိတ်မှောက်ဈေး နှစ် ( ၈၀ ) ပြည့်

 ❝ အိမ်တော်ရာ သပိတ်မှောက်ဈေး နှစ် ( ၈၀ ) ပြည့် ❞ 

မန္တလေး အိမ်တော်ရာဘုရားပရိဝုဏ်ရဲ့ ရာဟုထောင့်မှာ နာမည်ကျော် ၁၄ ခန်း ဇရပ်ကြီးရှိတယ် ။ ၁၄ ခန်း ဇရပ်ကြီးထဲမှာ နာမည်ကျော် ပန်းချီဆရာကြီး ဦးချစ်မြဲ ရဲ့ နိပါတ်တော် ပန်းချီကားတွေရှိတယ် ။ မူလ ၁၄ ခန်းဇရပ်ကြီးက ကိုတာ မီးကြီးတုန်းက မီးသင့်သွားလို့ မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၃၁ဝ ပြည့်နှစ် ဝါဆိုလပြည့်နေ့မှာ ရွှေကုန်သည် ကျောင်းအမကြီး ဒေါ်စိုး ၊ သမီး ကြည်ကြည်၊ မြေး တင်တင်ဦး တို့က ပြန်လည်ဆောက်လုပ် လှူဒါန်းခဲ့တယ်လို့ မှတ်သားရတယ် ။

◾ အိမ်တော်ရာသပိတ်မှောက်ဈေး

၁၄ ခန်းဇရပ်ကြီးဟာ မြန်မာ့နိုင်ငံရေးသမိုင်း မျက်နှာစာမှာ ၁၃ဝဝ ပြည့်အရေးတော်ပုံကစပြီး အောင်မြေအဖြစ် အထင်အရှားတည်ရှိခဲ့တဲ့ ဘူမိနက်သန်ဖြစ်တယ် ။ နိုင်ငံရေးသာမက ဘာသာရေး ၊ သာသနာရေး ကဏ္ဍတွေမှာလည်း ဘူမိနက်သန်ဖြစ်ခဲ့တယ် ။ ဒါကြောင့် ၁၃၁၆ ခု တော်သလင်းလဆုတ် ၁ ရက် ( ၁၂ - ၉ - ၅၄) တွင် စာသင်ကျောင်းတွေမှာ ဗုဒ္ဓဘာသာသင်ခန်းစာတွေသင်ဖို့ ၊ ဗုဒ္ဓဘာသာကို နိုင်ငံတော်ဘာသာ အဖြစ် ပြဋ္ဌာန်းဖို့ အိမ်တော်ရာ ၁၄ ခန်း ဇရပ်မှာပဲ စုဝေးတောင်းဆိုခဲ့ကြတယ် ။

၅ - ၂ - ၅၆ ရက်နေ့မှာလည်း ပြည်တွင်းငြိမ်းချမ်းရေး လူထုဆန္ဒပြပွဲကြီး ၊ ၂၆ - ၃ - ၅၆ ရက်နေ့မှာ ပါဠိတက္ကသိုလ် စာမေးပွဲနှင့် ပတ်သက်လို့ ရဟန်းသံဃာများ စုဝေးစည်းဝေးခြင်း ၊ ၂၇ - ၃ - ၅၆ ရက်နေ့ ဖက်ဆစ်တော်လှန်ရေးနေ့ အခမ်းအနားကြီး ၊ ၃၁ - ၃ - ၅၆ ရက်နေ့တွင် ဆရာကြီးသခင်ကိုယ်တော်မှိုင်းရဲ့ ငြိမ်းချမ်းရေးဆန္ဒပြပွဲကြီး ၊ ၁၃၁၈ ခု တပေါင်းလဆန်း ၁၃ ၊ ၁၄ ၊ ၁၅ ရက်တွေမှာ ပြည်ထောင်စု မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ ကျောင်းထိုင်ဆရာတော်များ အဖွဲ့ချုပ်အစည်းအဝေး ၊ ၇ - ၇ - ၅ရ ရက်နေ့မှာ အဖွဲ့ပေါင်း ၁၂ဝ ၊ လူထုပရိသတ် ၅ဝဝဝ ကျော်နဲ့ ( ၁ဝ ) နှစ်မြောက် အာဇာနည်နေ့ အလေးပြု အခမ်းအနား ၊ ၈ - ၇ - ၅ရ ရက်နေ့က မန္တလေး ရဟန်းသံဃာများ၏ ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အစည်းအဝေး ၊  ၂၃ - ၁ - ၅၉ ရက်နေ့က တည်မြဲ ဖ.ဆ.ပ.လ ဌာနချုပ် ခေါင်းဆောင် ဦးဘဆွေ ၊ ဦးကျော်ငြိမ်း ၊ ဦးစံထားဆင် နဲ့ ဗ.လ.မ.စ မှ ဒေါ်စိန်ပုတို့၏ လူထုအစည်းအဝေး ၊ ၁ - ၃ - ၆၁ ရက်နေ့က တရုတ်ဖြူကျူးကျော်မှုတိုက်ထုတ်ရေးနှင့် အမေရိကန် နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး လူထုအစည်းအဝေး ၊ ၂၇ - ၃ - ၆၁ ရက်နေ့က ( ၁၆ ) ကြိမ်မြောက် တော်လှန်ရေးနေ့ စတဲ့ အခမ်းအနားတွေကို အိမ်တော်ရာ ၁၄ ခန်း ဇရပ်ကြီးမှာ ကျင်းပခဲ့တယ် ။ ၁၉၆၂ နောက်ပိုင်း နှစ်စဉ် ဇူလိုင် ၁၉ ရက်နေ့ ရောက်တိုင်း အာဇာနည်နေ့အခမ်းအနားကြီးကို အိမ်တော်ရာ ၁၄ ခန်း ဇရပ်မှာပဲ မြို့လုံးကျွတ်ဆင်နွှဲကြတာ ၁၉၈ဝ ကျော် အထိပါပဲ ။

တကယ်တော့ နိုင်ငံရေးအောင်မြေအဖြစ် အစဉ်အလာကြီးစေခဲ့တဲ့ ၁၄ ခန်းဇရပ်ကြီးနဲ့ အိမ်တော်ရာဘုရားရဲ့ နိုင်ငံရေးမျက်နှာစာ ပြည်ဖုံးကားဟာ ၁၃ဝဝ  ပြည့် ကာလ ရဟန်းရှင်လူ ကျောင်းသားပြည်သူအားလုံး ညီညီညွတ်ညွတ် တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့ကြတဲ့ ၁၃ဝဝ ပြည့်ကာလ အိမ်တော်ရာ သပိတ်မှောက်ဈေးလှုပ်ရှားမှုပါပဲ ။

◾ ဈေးချိုသူ ၊ ဈေးချိုသားတွေလည်းပါဝင်

အချိန်က လွတ်လပ်ရေးအရှိန်အဟုန် ပြင်းထန်နေတဲ့ ၁၉၃၈-၁၉၃၉ ခုနှစ်ကာလ ။ ၁၉၃၈ ခုနှစ်ဆန်းကတည်းက မန္တလေးမှာ ဗဟို အမျိုးသား အထက်တန်းကျောင်း ( ယခု အ.ထ.က - ၂ ) ကစပြီး နယ်ချဲ့ကိုဆန့်ကျင်တဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ စတင်နေပြီ ။ ဒီလှုပ်ရှားမှုတွေကို မန္တလေးမှာ အလွန်ဩဇာရှိတဲ့ ရဟန်းပျိုအဖွဲ့ကလည်း ထောက်ခံနေပြီ ။ နယ်ချဲ့ကလည်း ဖမ်းသူဖမ်း ၊ ထောင်ချသူချနဲ့ ဖိနှိပ်နေပြီပေါ့ ။ ဒီကြားထဲ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းကိုလည်း ဖန်တီးလိုက်သေးတယ် ။ ဒါပေမယ့် နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး အရှိန်အဟုန်က မပျက်ပြယ်ခဲ့ပါဘူး ။ ကျောင်းသားလှုပ်ရှားမှုက စခဲ့တဲ့ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးဟာ ရဟန်းပျိုအဖွဲ့ရော မြို့လူထုသာမက ဈေးချိုသူ ဈေးချိုသားတွေလည်း ပါဝင်လာကြတယ် ။ ကျောင်းသားတွေနဲ့ မြို့လူထုက စီတန်းဆန္ဒပြမယ် ။ ဈေးချိုတော်ကြီးလည်း ဆန္ဒပြလူထုကြီးကို ကြိုဆိုကြမယ် ။ ဂုဏ်ပြုကြမယ် ။ ခေါင်းဆောင်တွေကို ပန်းကုံးစွပ်ကြမယ်နဲ့ အုတ်အော်သောင်းတင်းဖြစ်နေတော့ နယ်ချဲ့ဟာ ဈေးချိုတော် မှာ ပုဒ်မ - ၂၃ ( ၇ ) ကို ထုတ်ပြန်လိုက်ပါတယ် ။

ရဟန်းပျိုအဖွဲ့ကလည်း မန္တလေးဈေးချိုတော်ကြီးကို သပိတ်မှောက်ဖို့ ညွှန်ကြားလိုက်တယ် ။ ဒီတော့ ဈေးချိုသူ ၊ ဈေးချိုသားတွေဟာ ၁၃ဝဝ ပြည့်နှစ် တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်ကျော် ၅ ရက် ( ၁၉၃၈ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာ ၁၁ ရက် ) နေ့မှာ ဈေးချိုရုံကြီး ၁၂ ရုံကို သပိတ်မှောက်ပြီး ဈေးချို အနောက်ဘက် သီရိဟေမာ အရှေ့ရပ်ကွက်မှာရှိတဲ့ အိမ်တော်ရာဘုရားဝင်းထံ ဈေးသွားဖွင့်ကြတယ် ။ မန္တလေးဈေးချိုဆိုတာ လူမျိုးပေါင်းစုံ ၊ လူတန်းစားပေါင်းစုံကိုး ။ နယ်ချဲ့ကို တော်လှန်ဖီဆန်ပြီး သပိတ်မှောက်ကြတော့ လူမျိုးခြား အရင်းရှင်ကုန်သည်ကြီးတွေက ဘယ်ပါရဲမလဲ ။

ဒါ့အပြင် နယ်ချဲ့အလိုတော်ရိတွေ ၊ တောကြောင်တွေကလည်း ဒီတိုက်ပွဲမှာ ဘယ်ပါရဲကြမလဲ ။ ဒီလို လူတွေဟာ ဘုရားဈေးကိုမလိုက်ဘဲ ခြောက်ကပ်ကပ် ဈေးချိုမှာ နေရစ်ခဲ့ကြတယ် ။ တချို့လည်း ပစ္စည်းသိမ်း ၊ အိမ်ပြန်ပြီး မသိလိုက် မသိဘာသာ နေကြတယ် ။ ဒါပေမယ့် ဒီလိုလူတွေက လူနည်းစုပါ ။ မြန်မာလူမျိုးတိုင်း မျိုးချစ်စိတ်ရှိသူတိုင်းဟာ ဘုရားဈေးမှာ ရဲရဲဝံ့ဝံ့ ဈေးထွက်ကြပါတယ် ။ ဒီအချိန်မှာ ဆရာငြိမ်းဟာ ပြည်သူ့ဘက် မှန်ကန်တဲ့ဘက်က ရဲရဲရပ်ပြီး -

'' အိမ်တော်ရာ ဘုရားဈေး '' ဆိုတဲ့ သီချင်းတစ်ပုဒ်ကို ရေးဖွဲ့လိုက်ပါတော့တယ် ။

◾ စည်းရုံးရေးကြောင့် အောင်ပေသည်

 ဒီသီချင်းရဲ့ ပထမအပိုဒ်မှာ -

 လက်ဆယ်ဖြာ စုံညီ ၊ တင်ထိပ်ဦး ဖူးခဲ့သည်

 မှတ်မိကြသေးရဲ့လား မေးလိုက်ချင်သည်

 လေပြည်ဆော်ပြန်ရင် ညောင်ရွက်သံ တရှဲရှဲ

 ဆည်းလည်းသံ ညံစီစီ ( တွေးမိပြီ )၂

 လောကရံသီ ၊ အိမ်တော်ရာစေတီ ၊

 ဘုရားဈေး ပြေးလို့ မြင်နိုင်သည် ။

 တို့ဂုဏ်ရောင် ပြောင်ပြောင် ၊ စည်းရုံးရေးကြောင့်

 အောင်ပေသည် ... လို့ ရေးဖွဲ့ထားပါတယ် ။

ဗုဒ္ဓဘာသာ မြန်မာလူမျိုးပီပီ ဘုရားရိပ် တရားရိပ်ရဲ့ အေးမြပုံကို လေပြည်ညောင်ရွက်သံ၊ ဆည်းလည်းသံ စတဲ့စကားလုံးတွေနဲ့ ခြယ်မှုန်းပြီး ဘုရားဈေးကို မှတ်မိကြပါရဲ့လားဆိုတဲ့ ချစ်စရာမေးခွန်းလေးနဲ့အတူ ပြည်သူလူထုရဲ့ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေးမှာ စည်းရုံးရေးကြောင့် အောင်မြင်ခဲ့ပုံကို သတိရစေခဲ့ပါတယ်။

◾ ဘာကိုမဆို အလိုပြည့်နိုင်သည်

မြန်မာဖြစ် ဟံဇားအထည် တောင်မြို့ထည်တွေရဲ့ ရောင်စုံလှပုံတွေဟာ မျက်စိတွင်းက မထွက်ကြောင်း ၊ ဟံဇားထည်နှင့် တောင်မြို့ထည်များသာ ဝတ်ဆင်ပါက မြန်မာ့ကျက်သရေ ၊ မြန်မာ့အလှတွေဖြင့် အဆင်ပြေပြေ ယဉ်ပေမည်ဖြစ်ကြောင်း တခမ်းတနား စပ်ဆိုခဲ့ပါတယ် ။ အဲဒီခေတ်က ဈေးချိုတော်ကြီးမှာ အဝတ်အထည်တွေ ရောင်းချကြတာက နိုင်ငံခြားသား အရင်းရှင်ကြီးတွေပဲများပါတယ် ။ ပြီးတော့ နိုင်ငံခြားဖြစ်အဝတ်အထည်တွေကိုပဲ အလုံးအရင်းနဲ့ ရောင်းကြတာမို့ တိုင်းရင်းသား ကုန်သည်လေးတွေရဲ့ တိုင်းရင်းဖြစ်အထည်လေးတွေဟာ မျက်နှာပန်းမလှ ဖြစ်နေတာပေါ့ ။ အခုလို ဈေးချိုကြီးသပိတ်မှောက်လိုက်တော့ ဟံဇားဦးအေး ၊ ဒေါ်သန်း စတဲ့ တိုင်းရင်းသားအထည်ကုန်သည်တွေကပါ ဘုရားဈေးမှာလာပြီး တက်တက်ကြွကြွ ဈေးထွက်ကြပါတယ် ။ ဒီတော့ ဆရာငြိမ်းဟာ မျိုးချစ်စိတ်ရှိတဲ့ တိုင်းရင်းသား အထည်ကုန်သည်များနဲ့ တိုင်းရင်းဖြစ်အထည်များကို ဂုဏ်ပြုစပ်ဆိုသလို မန္တလေးဈေးချိုသူတွေရဲ့ ဖော်ရွေမှု ၊ ယဉ်ကျေးသိမ်မွေ့မှုတွေနဲ့ ဈေးဝယ်သူကို ပြုံးမယောင်မျက်နှာလေးနဲ့ မရဲတရဲမေးတတ်ပုံကအစ ယနေ့ထက်တိုင် မန္တလေးရဲ့ နာမည်ကြီးအစားအသောက်ဖြစ်တဲ့ မလိုင် ပေါက်စီပါ ဘုရားဈေးမှာ ရနိုင်ကြောင်းများကိုလည်း ဒုတိယအပိုဒ်မှာ အခုလိုစပ်ဆိုခဲ့ပါတယ် ။

 ' ဟံဇားထည် ( တောင်မြို့ထည် )

 နီပြာဝါရွှေ စိမ်းလဲ့ညို ကြော့ရှင်း

 မျက်စိတွင်းက မထွက်သည် ။

 မြန်မာ့အသရေ အလှတွေ ၊

 အဆင်ပြေ ၊ ယဉ်ပေသည် ။ 

 ပြုံးမယောင် မျက်နှာလေးက ၊

 မရဲတရဲ ဘာဝယ်မလဲရှင် ၊

 ဈေးသည်ပီပီ ၊ မေးတတ်ရှာသည် ၊

 စားဖွယ်သောက်ဖွယ် ၊ ငါးခြောက်ရယ်

 ငါးပိရယ်ရှိတယ် ။

 ဘာကိုမဆို အလိုပြည့်နိုင်သည် ၊

 ယုတ်စွအဆုံးတိုင် မလိုင်ပေါက်စီ

 သုံးဆောင်နိုင်ပါသည် ။

 အပါးနံဘေး ဘုရားဈေး အိမ်တော်ရာစေတီ '  တဲ့ ။

◾ အလော်မာသဘော မတော်တာပြော

အိမ်တော်ရာမှာ ဈေးဖွင့်တော့ မူလက ဈေးချို အမှုဆောင်အဖွဲ့အစား ရဟန်းပျိုအဖွဲ့ရဲ့ ဩဝါဒခံ ဈေးအမှုဆောင်အဖွဲ့ကို ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းလိုက်ပါတယ် ။ ဆင်တံတား ဦးသိန်း ကို ဥက္ကဋ္ဌ တင်လိုက်တယ် ။ မိုးကောင်းတိုက် ဦးပဏ္ဍိ ၊ ဦးမေဏ္ဍက ၊ ဦးကာကြီး ၊ ဦးကာလေး ၊ ဦးဝိမလ ၊ ဦးကုသလ ၊ ဦးကောလာသ ( အာဇာနည် ) နဲ့ ဦးနာရဒ စတဲ့ ဆရာတော်များက ဈေးကို စောင့်ရှောက်ကြတယ် ။ အဲ့ဒီလိုနဲ့ နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး စိတ်ဓာတ်နဲ့ နိုင်ငံရေး အနှစ်သာရ ပြည့်ဝစွာပေါ်ပေါက်လာခဲ့တဲ့ အိမ်တော်ရာဘုရားဈေးမှာ ဈေးထွက်သူ မျိုးချစ်ဈေးသည်မလေးတွေ နဲ့ ရွှတ်နောက်နောက် လူပျိုကာလသားများကြားက နောက်ပြောင်ကျီစယ်မှုဟာ ဈေးသည်မလေးတွေရဲ့ ' နုတဲ့ပါးပြင်ဆီ ရှက်သွေးဥလို့နီ ' သည်အထိ အတိုင်းအထက်အလွန် ဖြစ်တတ်ပါတယ် ။ ဒီလိုများ နောက်ပြောင်မှုလွန်ကဲလာရင် ဈေးအုပ်ချုပ်ရေး ဆရာတော်များက တားမြစ်အပြစ်ပေးပါတယ် ။ ဒီတော့ ဆရာငြိမ်းက မျိုးချစ်ဈေးသည်မလေးတွေဘက်က ရပ်တည်ပြီး အစ်ကိုကာလသားတွေကို ဘုန်းဘုရား ရိုက်နှက်အပြစ်ပေးမှု မခံရလေအောင် လှပပြေပြစ်တဲ့ အရေးအသား စကားလုံးတွေနဲ့ အခုလို သတိပေး ရေးစပ်ထားပါသေးတယ် ။

 ဘုရားတန်ခိုးနဲ့ တိုးလို့လှတဲ့ ကုမ္မာရီ

 ကာလသားတွေ လာပြန်ပြီ ၊ 

ပိုက်ဆံမပေးရတိုင်း ပိုးလည်း ပိုးရှာကြတော့သည် ။ 

အလော်မာသဘော မတော်တာပြော ၊ သူတို့ပဲ စကြသည် ။ 

နုတဲ့ပါးပြင်ဆီ  ရှက်သွေးဥလို့နီ ၊ 

မျက်စောင်းလေး သုန်သုန်မှုန်မှုန်

ဘုန်းဘုန်းကို လျှောက်လိုက်ရင်

အခြောက်တိုက်ပင် အရိုက်ခံထိတော့မည် ... တဲ့ ။

ဒီနှစ် ၂ဝ၁၈ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလမှာ အတိတ်က ရဟန်းရှင်လူ ကျောင်းသားပြည်သူအားလုံး ညီညီညွတ်ညွတ် တက်တက်ကြွကြွ ပါဝင်ဆင်နွှဲခဲ့ကြတဲ့ ၁၃ဝဝ ပြည့်ကာလ အိမ်တော်ရာသပိတ်မှောက်ဈေးနဲ့အတူ ဒီဖြစ်စဉ်ကို မှတ်တမ်းတင် စပ်ဆိုခဲ့တဲ့ မြို့မငြိမ်းရဲ့ '' အိမ်တော်ရာဘုရားဈေး '' သီချင်းဟာလည်း နှစ် ( ၈ဝ ) ပြည့်ပြီမို့ အမှတ်တရ ဂုဏ်ပြုလိုက်ပါတယ် ။

◾ဆူးငှက်

📖 ကြေးမုံ သတင်းစာ

       ၃၀ အောက်တိုဘာ ၂၀၁၈

       

       koaungnaingoo.blogspot.com